De route naar een aardgasvrij Meppel, hoe kunnen we dat het beste vormgeven? Deze vraag wordt beantwoord in de transitievisie warmte. Elke gemeente in Nederland heeft van het Rijk de opdracht gekregen om een transitievisie warmte op te stellen. In Meppel doen we dat samen met inwoners, ondernemers en organisaties. Gemeente Meppel heeft Rosegaar omgevingsmanagement gevraagd om ondersteuning bij de participatie in de totstandkoming van de visie. Tijdens de participatieperiode hebben we diverse methode ingezet om de visie van inwoners op te halen: o.a. een online peiling in Swipocratie, een vragenlijst voor ondernemers, gastenboekpagina's voor inwoners en verschillende online bijeenkomsten.
Sleutelrol voor participatiebijeenkomsten bij warmtetransitie in Meppel
Gemeenten spelen een belangrijke rol in de warmtetransitie. Eind 2021 moesten alle gemeenten een Transitievisie Warmte hebben, waarin voorstellen staan voor duurzaam en aardgasvrij verwarmen en koken. Hieraan worden ook warmteplannen gekoppeld. Samen met Tauw ondersteunt Marlous Rosegaar van Rosegaar omgevingsmanagement de gemeente Meppel bij het ontwikkelen van de Transitievisie Warmte en de warmteplannen. Marlous neemt vooral de participatie en communicatie van en met inwoners rondom de warmtetransitie voor haar rekening.
De Transitievisie Warmte geeft richting aan de warmtetransitie en bevat een wijk-voor-wijkstappenplan, die alle betrokken partijen houvast geeft. Inmiddels is gemeente Meppel bezig met het schrijven van de warmteplannen. ‘Daarin brengen we de warmtetransitie per wijk in kaart en onderzoeken we welke technieken voor welke wijk een oplossing zouden kunnen zijn’, legt Peter Hamming, beleidsadviseur bij gemeente Meppel, uit.
‘Vanaf het eerste moment dat we in Meppel startten met de Transitievisie Warmte hebben we hier de inwoners bij betrokken”, gaat Peter verder. ‘Uiteindelijk speelt de warmtetransitie zich af achter de voordeur van mensen. Zij gaan over hun eigen woning en geld. Dat kun je dus niet top down bepalen. Je hebt de inwoners nodig om een verschil te kunnen maken. Daar ligt de sleutel. Vanuit dat idee ontstond de vraag hoe we de participatie het beste vorm kunnen geven.’
‘Voor de Transitievisie Warmte werkten we al samen met advies- en ingenieursbureau Tauw, maar we misten iemand die de participatie voor zijn of haar rekening kon nemen én de lokale context kent. Er zijn veel verschillen tussen de wijken. Daarom vonden we het belangrijk om met iemand samen te werken die de stad én de mentaliteit kent. Marlous kent de omgeving heel goed. Zo kwamen we bij haar uit. Tauw richt zich vooral op de techniek en Marlous neemt de participatie en communicatie voor haar rekening.”
‘In de Transitievisie Warmte hebben we per wijk globaal in kaart gebracht welke techniek voor welke wijk een oplossing zou kunnen zijn. Daarna konden we met de planning van de Transitievisie Warmte wijk voor wijk starten met de warmteplannen. Maar voordat je een plan kunt maken, is het belangrijk om de inwoners hierin te betrekken. Hoe kijken zij bijvoorbeeld aan tegen een warmtepomp? Welke kansen zien zij? Die aanpak is per wijk heel verschillend. Marlous heeft een belangrijke rol in het betrekken van de inwoners bij de plannen. En om bij te sturen als het niet werkt en met nieuwe ideeën en tools te komen.’
Participatiebijeenkomsten en warmteborrels
‘Om de inwoners bij de warmtetransitie te betrekken, hebben we participatiebijeenkomsten en warmteborrels georganiseerd. Dan zetten we bijvoorbeeld in de wijk een tent neer en nodigden we iedereen uit om een ijsje te komen eten. Ondertussen gaven we toelichting aan de hand van informatieborden en boden we concrete hulpmiddelen aan, zoals een energiebox. ‘
‘Als we een uitnodiging stuurden, dacht Marlous na over wat er bij de wijk past. Welke vorm? En welke boodschap? Gaat dit aanslaan of niet? Door de samenstelling en kenmerken van een wijk én door de technische mogelijkheden, kan dit per wijk erg verschillen. Marlous kan zich goed verplaatsen in de inwoners en denkt na welke participatietools we het beste kunnen inzetten en hoe we mensen kunnen verleiden om stappen te zetten. Ze zorgde ervoor dat de sfeer tijdens de bijeenkomsten elke keer goed was, waardoor we vertrouwen creëerden.’
‘Marlous maakt zich ook de inhoud volledig eigen. Wat is een warmtepomp? Hoe werkt dat? En wat betekent dat voor een inwoner? En ze weet van aanpakken. Ze denkt niet alleen strategisch na over een communicatieplan en de monitoring, maar zorgt er ook voor dat we het doel in de gaten blijven houden én dat dingen geregeld worden. Van ideeën bedenken tot en met zorgen dat de catering op de juiste plek is en dat de wethouder de teksten ontvangt. Ze neemt niet alleen veel werk van mij uit handen, maar ook van de collega’s van communicatie.’
Transitie komt op gang
‘Het belangrijkste resultaat van de samenwerking met Tauw en met Marlous is dat de warmtetransitie op gang is gekomen in de wijken. We hebben er met elkaar niet alleen voor gezorgd dat de warmtetransitie op papier geregeld is, maar dat er daadwerkelijk beweging in gekomen is. Bewoners gaan bijvoorbeeld met elkaar aan de slag en er is veel kennisuitwisseling. Zo is er een website gemaakt waar mensen het laten weten als zij hun woning van het aardgas hebben gehaald. En ze delen bijvoorbeeld met welke installateurs zij hebben gewerkt. Compleet met foto’s erbij.’
Ben je benieuwd hoe Rosegaar omgevingsmanagement jou kan helpen met participatievraagstukken? Neem dan contact met ons op. We denken graag met je mee.
Neem voor vragen, opmerkingen of een offerte op maat contact op.
Trotse partner van het Drents Museum
